Catro poemas galegos : María Pita e tres retratos medievaes

I
María das batallas, levareiche unha frol por cada bala; 
i-unha cunca de leite arrebuxada en neve pra che curar a sede. 
¡Sede mortal, varona, a d'esta patria: 
queima no peito con ardente brasa!

II

María das batallas, 
dareiche un reyseñor por cada bala,
i-unha estreliña dorna, 
núa, espida, graciosa:
Varona dos meus ollos, 
unha estrelaque tí ganache, poderosa e leda.

III

Muller da soberana libertade, 
os artilleiros danche alferezía 
e faite o mar patrona da ciudade.
Din as miñas campanas, escoitade,
(din, don, din, don)
de monte a monte e mais de ría a ría:
(din, don, din, don)
"Obronce meu, teu bronce foi, María."

¿Quén lle dixo o touro verdenas ribeiras verdes de Iriao 
que non sabía a morteo que a serpe non sabía? 
- Onde vades, feligreses, que non levades folía?
- Imos ver si a cruz é demo, si é muller a varonía,
si o que era peito foi lombosi se trabucóu a vida.
¿Quén lle dixo ô touro verde segredos de sodomía?
¿Ou como viron seus ollos unha verdade escondida? 
De corno a corno levava o touro verde de Iria, 
unha aureola dourada como un sol morto na ría. 
¡Aquel touriño non era touro como os d'esta vida!

Aramos sobre os mortos n'esta terra i-o noso 
pan ten sabor de hosos familiares, hirmans. 
O monte berra baixo do arado, e chámannos os nosos. 
Desde a morte con voces conocidas: "Nin marqueses, 
nin cregos, nin doutores fixeron as ribeiras verdecidas 
nin o guerreiro coiro dos tambores. 
Os condados do polvo son dos  mortos 
e quen queira ser  dono d'esta terra 
que veña navegando aos nosos portos. 
Os que pidan o fruto sin labores, 
si non morren de seu, morran de guerra, 
e d'esta terra, así, serán señores."

Loubar eu loubara, María Balteira, 
túa saia leda, que acarón da morte, 
ô vela na danza semellando pombas redor d'un pombal, 
facía que aqueles barbudos sorriran. 
Aqueles labregos da morte querreira, carballos antergos, 
varós, desta terra, destes pobos todos que chaman España, 
desde aqueles tempos que a tallou a espada. 
Loubar eu loubara, María Balteira. 
Túa saia leda, tan leda que tola â xente deixabas, 
d'amores sinprendas: peitos de folía, 
nin moêda moura, nin prenda d'amor, nin prenda de conta. 
Mala perdedora, bôa bailadora c'o lume nos ollos, 
i-o aire nos pés, ¡e nas maos 
a lúa a facer lilailas, lixeiras gaviotas, 
ladrôas amadas! O démo do inferno, 
María Balteira, cando veu a España, 
por xogar contigo perdeu a soldada. 
¡Por ganalo a él perdeches a i-alma! 
¡Loubar eu loubara, Maria Balteira, túa saia leda! 
Eu loubar loubara, si os cás dos xograres que tí desamaras, 
vindo da fronteira non me dentellaran no peito as loubanzas: 
¡Ley de xograría me chama a silencio!
Si non fora aquelo de xogar co démo, 
e partir o viño con tantos meleiros, 
faría tensón cos meus compañeiros, 
María Balteira. Tí sábelo, eu sey,
que loubar lobara túa aia sin ley. 
¡Túa saia leda que non loubarey! 
Túa saia leda que non loubarán: 
con frior de seda e quentar de lán.