LiederNet logo

CONTENTS

×
  • Home | Introduction
  • Composers (20,102)
  • Text Authors (19,440)
  • Go to a Random Text
  • What’s New
  • A Small Tour
  • FAQ & Links
  • Donors
  • DONATE

UTILITIES

  • Search Everything
  • Search by Surname
  • Search by Title or First Line
  • Search by Year
  • Search by Collection

CREDITS

  • Emily Ezust
  • Contributors (1,113)
  • Contact Information
  • Bibliography

  • Copyright Statement
  • Privacy Policy

Follow us on Facebook

by Joost van den Vondel (1587 - 1679)

Toen Orfeus, met zijn keel
Language: Dutch (Nederlands) 
Toen Orfeus, met zijn keel,
Toen Orfeus met zijn keel en veêl
In ' t mastbosch zong en speelde,
Tierelier, tierelier,
Dat schoone lustprieel ;

Scheen hemel, aarde en zee,
Scheen hemel, aarde en zee alreê
Op zang en spel te dansen,
Tierelier, tierelier,
Gevolgd van wild en vee.

Hij zat op een tapijt,
Hij zat op een tapijt gewijd,
Een regenboog van bloemen,
Tierelier, tierelier ;
De Deugd braveert den Nijd.

Een krans van lauwerier,
Een krans van lauwerier heel fier,
Vereert de heldre lokken,
Tierelier, tierelier,
Een God gelijk in zwier.

De lange witte rok,
De lange witte rok, van vlok
Gesponnen door zijn moeder,
Tierelier, tierelier,
Hield streek met boog en stok.

Hij zong, wat Reuzerot,
Hij zong, wat Reuzerot den God
Jupijn aan boord durf klampen,
Tierelier, tierelier,
Bestormen ' t Hemelsch slot,

Hoe elk zijn krachten vergt,
Hoe elk zijn krachten vergt en tergt:
Hoe zij een stormkat bouwen,
Tierelier, tierelier,
Van steenrots en gebergt.

Hoe zij , met torts en knods,
Hoe zij , met torts en knods en rots,
De Goden zelfs matteeren, 
Tierelier, tierelier,
In ' t rijk des Dondergods.

En hoe Jupijn in 't lest,
En hoe Jupijn in 't lest dees pest,
Met bliksemstraal en donder,
Tierelier, tierelier,
Begraaft in ' t Helsche nest.

Terwijl hij speelde en zong,
Terwijl hij speelde en zong, ontsprong
Een bron van melk en honig,
Tierelier, tierelier,
Gevloeid van zijne tong.

De boomen in het rond,
De boomen in het rond terstond
Vergaren om den Zanger,
Tierelier, tierelier,
En kussen zijnen mond.

De wildzang tiereliert
De wildzang tiereliert en zwiert
Rondom den Speelman hene,
Tierelier, tierelier,
Ook wild en tam gediert .

De nachtegaal ontsteekt,
De nachtegaal ontsteekt en breekt
Zijn toon aan Orfeus' gallem,
Tiereler, tierelier,
Die duizend zangers kweekt.

De leeuw zijn brullen staakt,
De leeuw zijn brullen staakt en blaakt ;
De duiven trekkebekken,
Tierelier, tierelier :
Wat God blijft ongeraakt ?

Maar onder spel en zang,
Maar onder spel en zang eerlang 
Een Rei van Boschbacchanten,
Tierelier, tierelier,
Nam derwaarts haren gang.

Daar zagen zij Gods Held,
Daar zagen zij Gods Held in ' t veld
En ' t bosch, en d' elementen
Tierelier, tierelier,
Bekoord door ' t zoet geweld.

Zij holden, door den drank,
Zij holden, door den drank dood krank
Van zinnen en van zeden,
Tirelier, tierelier :
Dat bleek aan haren gangk.

Zij bulkten overluid,
Zij bulkten overluid vol uit :
» Wat plaagt ons al dit spelen,
Tierelier, tierelier ,
Daar Bacchus' vreugd op stuit ? "

» Dees speelman woû zijn oor,
Dees speelman woû zijn oor ons koor
En wijngerdspies nooit gunnen,
Tierelier, tierelier ;
Hij houdt Apollo's spoor. "

» Al is ' t Apollo's zoon,
Al is ' t Apollo's zoon en kroon,
Trots Kallioop, zijn moeder ;
Tierelier, tierelier,
Hij zit ons nu te schoon, "

» Valt aan, als dol en doof,
Valt aan, als dol en doof; dien roof
Zal niemand ons ontrukken,
Tierelier , tierelier,
Wat hulp men hem beloof. "

Dus raast de Wijngods Rei,
Dus raast de Wijngods Rei : hei, hei !
Valt aan: hij moet er onder !
Tierelier, tierelier,
Valt aan met veldgeschreil "

Met worp de Mænas snel,
Met worp de Mænas snel en fel ,
Des speelmans borst met keyen,
Tierelier, tierelier,
In was verkeerd door ' t spel.

Een andre breekt uit wrok,
Een andre breekt uit wrok een stok,
Op 't bekkeneel des zangers,
Tierelier, tierelier ;
Het brein bespat den rok.

De vedel rolt daarheen,
De vedel rolt daarheen benêen,
En wild en vlug verstrooyen,
Tierelier, tierelier ;
Hoe lillen al zijn leên !

Schoon hij den jammerpoel,
Schoon hij den jammerpoel en stoel
Van Pluto had bewogen,
Tierelier, tierelier,
In ' t onderaardsch gewoel ;

Euridice en haar ziel,
Euridice en haar ziel, wiens hiel
Van d' adder was verbeten,
Tierelier, tierelier,
Hem weêr in d' armen viel ;

Schoon hij den wildsten aard,
Schoon hij den wildsten aard hier paart,
En breidelt ' s tijgers tooren,
Tierelier, tierelier,
De wijnkroes niemand spaart.

Zij rukken met geweld,
Zij rukken met geweld dien Held,
En spreyen al zijn leden,
Tierelier, tierelier,
Gesleurd, verscheurd, langs ' t veld.

Daar rolt de schelle keel,
Daar rolt de schelle keel en veêl,
Voorwind geplompt in 't water,
Tierelier, tierelier,
Valt Hebrus' kil ten deel.

De vedelgallem zucht,
De vedelgallem zucht en vlucht ;
De keel en vingers beven,
Tierelier, tierelier,
't Geluid verdwijnt in lucht .

Toen schreide al wat er was,
Toen schreide al wat er was een plas,
Een heele beek van tranen,
Tierelier, tierelier,
Die vloeiden over ' t gras.

De beek- en boom-godin,
De beek- en boom-godin niet min
Betreurden haren zanger,
Tierelier, tierelier,
Met eenen droeven zin.

De Wijngod strafte voort,
De Wijngod strafte voort dien moord,
Aan alle Boschbacchanten,
Tierelier, tierelier,
Zoo straf als ooit gehoord.

Apollo van Parnas,
Apollo van Parnas kwam ras
Met negen Zanggodinnen,
Tierelier, tierelier,
Daar ' t lijk gemarteld was.

Zij zamelden 't gebeent,
Zij zamelden 't gebeent besteend,
En zonken 't lijk met klachten,
Tierelier, tierelier,
In ' t graf van elk beweend.

De Vader trekt een schicht,
De Vader trekt een schicht van licht
En stralen uit zijn koker,
Tierelier, tierelier ,
En schrijft dit grafgedicht :

» Gun Orfeus, hier gebluscht,
Gun Orfeus hier gebluscht nu rust, .
Mijn zang en spelorakel !
Tierelier, tierelier,
Hij plantte deugd met lust."

Apollo veêl en boog,
Apollo veêl en boog om hoog
Ten toon hing in de starren ;
Tierelier, tierelier,
Een trots voor 't nijdig oog .

Terwijl voer Orfeus' geest,
Terwijl voer Orfeus' geest op ' t feest
Der zielen bij Gods reyen,
Tierelier, tierelier,
Daar vreugd den rouw geneest.

Het hoofd, voor tij in zee,
Het hoofd, voor tij in zee alreê
Te Lesbos aangedreven ,
Tierelier, tierelier,
Brocht tijding van dit wee.

Een Zeeslang, wit van tong,
Een Zeeslang, wit van tong zich wrong,
Om 't bloedig hoofd te likken ,
Tierelier, tierelier,
Te slikken op een sprong.

Apollo kwam op slag,
Apollo kwam op slag en zag
De slang afgrijslijk gapen,
Tierelier, tierelier,
Nog wijder dan ze plag.

De God hierdoor onteerd,
De God hierdoor onteerd verkeert
Gebit en bek in marmer,
Tierelier, tierelier,
En ' t bijten haar verleert.

Nu vrees geen haat en nijd ,
Nu vrees geen haat en nijd noch strijd ;
Wat kan een dier ons schaden,
Tierelier, tierelier,
Dat gaapt, maar niet en bijt ?

About the headline (FAQ)

Confirmed with Alexander Baumgartner, Joost van den Vondel zijn leven en zijne werken, Amsterdam : C.L. van Langenhuysen, 1886, p.209


Text Authorship:

  • by Joost van den Vondel (1587 - 1679), "Uitvaart van Orfeus", appears in Lucifer, Orfeus, Salmoneus [author's text checked 1 time against a primary source]

Musical settings (art songs, Lieder, mélodies, (etc.), choral pieces, and other vocal works set to this text), listed by composer (not necessarily exhaustive):

  • by Dina Appeldoorn (1884 - 1938), "Uitvaart van Orpheus" [ voice and piano ], Amsterdam: G. Alsbach & Co. [sung text not yet checked]
  • by Dina Appeldoorn (1884 - 1938), "Uitvaart van Orfeus" [ voice and piano ], from 3 Liederen op teksten van Joost van den Vondel, no. 3 [sung text not yet checked]

Researcher for this page: Joost van der Linden [Guest Editor]

This text was added to the website: 2025-06-09
Line count: 225
Word count: 1054

Gentle Reminder

This website began in 1995 as a personal project by Emily Ezust, who has been working on it full-time without a salary since 2008. Our research has never had any government or institutional funding, so if you found the information here useful, please consider making a donation. Your help is greatly appreciated!
–Emily Ezust, Founder

Donate

We use cookies for internal analytics and to earn much-needed advertising revenue. (Did you know you can help support us by turning off ad-blockers?) To learn more, see our Privacy Policy. To learn how to opt out of cookies, please visit this site.

I acknowledge the use of cookies

Contact
Copyright
Privacy

Copyright © 2025 The LiederNet Archive

Site redesign by Shawn Thuris