Attention! Some of this material is not in the public domain.
It is illegal to copy and distribute our copyright-protected material without permission. It is also illegal to reprint copyright texts or translations without the name of the author or translator.
To inquire about permissions and rates, contact Emily Ezust at licenses@email.lieder.example.net
If you wish to reprint translations, please make sure you include the names of the translators in your email. They are below each translation.
Note: You must use the copyright symbol © when you reprint copyright-protected material.
Zu Dionys, dem Tyrannen, schlich Möros, den Dolch im Gewande; Ihn schlugen die Häscher in Bande. »Was wolltest du mit dem Dolche, sprich!« Entgegnet ihm finster der Wütherich. - »Die Stadt vom Tyrannen befreien!« - »Das sollst du am Kreuze bereuen.« - »Ich bin,« spricht Jener, »zu sterben bereit Und bitte nicht um mein Leben; Doch, willst du Gnade mir geben - Ich flehe dich um drei Tage Zeit, Bis ich die Schwester dem Gatten gefreit - Ich lasse den Freund dir als Bürgen, Ihn magst du, entrinn' ich, erwürgen.« Da lächelt der König mit arger List Und spricht nach kurzem Bedenken: »Drei Tage will ich dir schenken; Doch, wisse! wenn sie verstrichen, die Frist, Eh' du zurück mir gegeben bist, So muß er statt deiner erblassen, Doch dir ist die Strafe erlassen.« Und er kommt zum Freunde: »Der König gebeut, Daß ich am Kreuz mit dem Leben Bezahle das frevelnde Streben; Doch will er mir gönnen drei Tage Zeit, Bis ich die Schwester dem Gatten gefreit: So bleibe du dem König zum Pfande, Bis ich komme, zu lösen die Bande.« Und schweigend umarmt ihn der treue Freund Und, liefert sich aus dem Tyrannen; Der andre zieht von dannen. Und, eh' noch das dritte Morgenroth erscheint, Hat er schnell mit dem Gatten die Schwester vereint, Eilt heim mit sorgender Seele, Damit er die Frist nicht verfehle. Da gießt unendlicher Regen herab, Von den Bergen stürzen die Quellen herab, Und die Bäche, die Ströme schwellen. Und er kommt ans Ufer mit wanderndem Stab - Da reißet die Brücke der Strudel hinab, Und donnernd sprengen die Wogen Des Gewölbes krachenden Bogen. Und trostlos irrt er an Ufers Rand: Wie weit er auch spähet und blicket Und die Stimme, die rufende, schickt, Da stößt kein Nachen vom sichern Strand, Der ihn setze an das gewünschte Land, Kein Schiffer lenket die Fähre, Und der wilde Strom wird zum Meere. Da sinkt er ans Ufer und weint und fleht, Die Hände zum Zeus erhoben: »O, hemme des Stromes Toben! Es eilen die Stunden, im Mittag steht Die Sonne, und wenn sie niedergeht, Und ich kann die Stadt nicht erreichen, So muß der Freund mir erbleichen.« Doch wachsend erneut sich des Stromes Toben, Und Welle auf Welle zerrinnet, Und Stunde an Stunde entrinnet, Da treibt ihn die Angst, da faßt er sich Muth Und wirft sich hinein in die brausende Flut Und theilt mit gewaltigen Armen Den Strom - und ein Gott hat Erbarmen - Und gewinnt das Ufer und eilet fort Und danket dem rettenden Gotte; Da stürzet die raubende Rotte Hervor aus des Waldes nächtlichem Ort, Den Pfad ihm sperrend, und schnaubet Mord Und hemmet des Wanderers Eile Mit drohend geschwungener Keule. »Was wollt ihr?« ruft er, vor Schrecken bleich, »Ich habe nichts, als mein Leben, Das muß ich dem Könige geben!« Und entreißt die Keule dem Nächsten gleich: »Um des Freundes willen, erbarmt euch!« Und Drei, mit gewaltigen Streichen, Erlegt er, die Andern entweichen. Und die Sonne versendet glühenden Brand, Und, von der unendlichen Mühe Ermattet, sinken die Knie -- »O, hast du mich gnädig aus Räubershand, Aus dem Strom mich gerettet ans heilige Land, Und soll hier verschmachtend verderben, Und der Freund mir, der liebende, sterben!« Und, horch'! da sprudelt es silberhell, Ganz nahe, wie rieselndes Rauschen, Und stille hält er, zu lauschen, Und, sieh', aus dem Felsen, geschwätzig, schnell, Springt murmelnd hervor ein lebendiger Quell, Und freudig bückt er sich nieder Und erfrischet die brennenden Glieder. Und die Sonne blickt durch der Zweige Grün Und malt auf den glänzenden Matten Der Bäume gigantische Schatten; Und zwei Wandrer sieht er die Straße ziehn, Will eilenden Laufes vorüber fliehn, Da hört er die Worte sie sagen: »Jetzt wird er ans Kreuz geschlagen.« Und die Angst beflügelt den eilenden Fuß, Ihn jagen der [Sorge]1 Qualen, Da schimmern in Abendroths Strahlen Von ferne die Zinnen von Syrakus, Und entgegen kommt ihm Philostratus, Des Hauses redlicher Hüter, Der erkennet entsetzt den Gebieter: »Zurück! du rettest den Freund nicht mehr, So rette das eigene Leben! Den Tod erleidet er eben. Von Stunde zu Stunde gewartet' er Mit hoffender Seele der Wiederkehr, Ihm konnte den muthigen Glauben Der Hohn des Tyrannen nicht rauben.« - »Und ist es zu spät, und kann ich ihm nicht Ein Retter willkommen erscheinen, So soll mich der Tod mit ihm vereinen. Deß rühme der blut'ge Tyrann sich nicht, Daß der Freund dem Freunde gebrochen die Pflicht, Er schlachte der Opfer zweie Und glaube an Lieb und Treue!« Und die Sonne geht unter - da steht er am Thor Und sieht das Kreuz schon erhöht, Das die Menge gaffend umstehet; Und an dem Seile schon zieht man den Freund empor, Da zertrennt er gewaltig den dichten Chor: »Mich, Henker«, ruft er, »erwürget! Da bin ich, für den er gebürget!« Und Erstaunen ergreift das Volk umher, In den Armen liegen sich Beide Und weinen vor Schmerzen und Freude. Da sieht man kein Augen thränenleer, Und zum König bringt man die Wundermähr'; Der fühlt ein menschlich Rühren, Läßt schnell vor den Thron sie führen - Und blickt sie lange verwundert an. Drauf spricht er: »Es ist euch gelungen, Ihr habt das Herz mir bezwungen, Und die Treue ist doch kein leerer Wahn, So nehmt auch mich zum Genossen an: Ich sey, gewährt mir die Bitte, In eurem Bunde der Dritte!«
1 Schubert (Neue Gesamtausgabe): "Sorgen"
The text shown is a variant of another text. [ View differences ]
It is based on
- a text in German (Deutsch) by Friedrich von Schiller (1759 - 1805), "Die Bürgschaft", written 1798, first published 1799
Musical settings (art songs, Lieder, mélodies, (etc.), choral pieces, and other vocal works set to this text), listed by composer (not necessarily exhaustive):
- by Franz Peter Schubert (1797 - 1828), "Die Bürgschaft", D 246 (1815), published 1830 [sung text checked 1 time]
Other available translations, adaptations or excerpts, and transliterations (if applicable):
- CAT Catalan (Català) (Salvador Pila) , "L’ostatge", copyright © 2017, (re)printed on this website with kind permission
- DUT Dutch (Nederlands) [singable] (Lau Kanen) , "De borg", copyright © 2008, (re)printed on this website with kind permission
- ENG English (Malcolm Wren) , "The hostage taken as a pledge", copyright © 2016, (re)printed on this website with kind permission
- FRE French (Français) (Pierre Mathé) , "L'otage", copyright © 2010, (re)printed on this website with kind permission
- ITA Italian (Italiano) (Amelia Maria Imbarrato) , "La garanzia", copyright © 2005, (re)printed on this website with kind permission
Researcher for this text: Emily Ezust [Administrator]
This text was added to the website: 2019-07-23
Line count: 140
Word count: 872
Naar Dionysos1, de dictator, sloop Damon2, de dolk in de kleren: Hem wisten de wachters te keren, "Wat wil jij met die dolk daar? Stop!" Spreekt dreigend en duister de boevenkop. "De stad van tirannen bevrijden!" "Daar zul je aan 't kruis voor gaan lijden!." "Weet dat", zegt hij dan "de dood ik veracht, Ik smeek je niet om mijn leven: Maar wil je3 genade mij geven, Ik vraag slechts dat je drie dagen wacht, Tot ik mijn zus aan de man heb gebracht; Ik laat je mijn vriend om te borgen; Hem kun je, als ik vlucht, verworgen." Dan grimlacht de koning vol achterdocht En spreekt na kort overdenken: "Drie dagen wil ik je schenken; Doch weet wel, als het te lang duurt, jouw tocht, Jij niet op tijd mij hebt opgezocht, Dan kun je 't voor hém wel vergeten, Maar jou is de straf dan gekweten." En hij komt bij zijn vriend aan: "De koning besluit, Dat ik aan 't kruis met mijn leven Betaal voor mijn kwalijke streven. Toch stelt hij mijn vonnis drie dagen uit, Tot ik mijn zus aan een man bracht als bruid; Laat jij je aan de koning verpanden, Tot ik weerkom en losmaak je banden." Zijn vriend zegt geen woord maar omarmt hem zacht En geeft zich vervolgens gevangen; De and're blijft niet hangen. En vóór nog het derde morgenrood opdaagt, Heeft hij vlug aan een bruigom zijn zuster gebracht. Gehaast naar huis gaat hij rijden Om niet de termijn t' overschrijden. Dan gutst een eind'loze regenhoos neer, Van de bergen storten de stromen (zich neer4), En de beken, de waat'ren komen. Hij bereikt de oever na omzwerven zeer. Daar scheurt plots de brug in de maalstroom terneer. Door dond'rend water bevlogen, Bezwijken krakend de bogen. Wanhopig dwaalt hij langs d' oeverrand: Hoe ver hij ook rondspiedt en rondspeurt, En zijn stem met geroep ver weg stuurt. Er gaat geen bootje van 't veil'ge strand Dat hem afzet op het verhoopte land, Geen schipper roeit nu de veerschuit En de woeste stroom groeit tot meer uit. Hij zinkt op de oever en weent en klaagt, En heft op tot Zeus zijn handen: "O, leg toch de stroom aan banden! De uren verstrijken, op 't hoogste staat De zon al, en als zij ondergaat En ik weet de stad niet te halen, Dan moet mijn vriend zwaar betalen." Te wassen begint weer de stroom verwoed5, De golven, zij willen niet wijken En uren na uren verstrijken. Nu drijft hem de angst, dan vat hij toch moed En werpt zich omlaag in de bruisende vloed En splijt met zijn krachtige armen De stroom, en een god heeft erbarmen. Hij bereikt de oever en snelt weer voort, God dankend die redt uit ellende; Daar stort zich een rovende bende Opeens uit het woud, dat stikdonk're oord, Zijn pad versperrend, belust op moord. De loper komt bijna te botsen Met dreigende, zwaaiende knotsen. 'Wat wilt u?' roept hij, van schrik verbleekt, 'Ik heb alleen maar mijn leven; Dat moet ik de koning gaan geven!' Snel een schurk hij de6 knuppel uit handen breekt: 'Voor mijn vriend, die u om erbarmen7 smeekt!' Hij velt van die kerels als bomen Een drietal, de and'ren ontkomen. En de zon, zij verspreidt haar gloeiende brand, En daar, door de klus die hij klaarde Geradbraakt, valt hij ter aarde8. "Gij hebt mij genadig uit rovershand, Uit de stroom mij gehaald naar 't heilige land, Nu ga 'k hier verdorst ten verderve, En mijn vriend die ik liefheb moet sterven!" Maar hoor! Daar sprankelt een zilv'ren toon, Heel dichtbij, als ritselend ruisen, En stil staat hij om te luist'ren; En zie, uit de rotsen, zoals een sifon, Springt murm'lend omhoog een verkwikkende bron, En blij buigt hij9 zich naar beneden En verfrist zich de brandende leden. Zie de zon haar licht door de takken slaan, Zij verft op blinkende dekken Der bomen reusachtige vlekken; En twee wandelaars10 ziet hij daarginds op de11 baan, Wil hevig zich haastend voorbij hen gaan; Dan hoort hij waarvan zij gewagen: 'Nu wordt hij aan 't kruis geslagen.' En de angst geeft vleugels zijn rennende voet, Hem jagen zijn zware taken; Daar blinken van verre de daken Van mooi Syracuse in d' avondgloed, En Philostratus komt hem al tegemoet, Van 't huis de brave bediener, Die geschrokken herkent zijn gebieder: 'Terug! Je redt nu je vriend niet meer, Dus red maar je bloedeigen leven! Zijn dood, dat duurt nog maar even. Ja, uren na uren verbeidde hij zeer Met hoop in het hart steeds jouw wederkeer, Hem kon het manmoedig geloven De schamp're tiran niet ontroven.' 'En is het te laat en kan ik hem niet Nog redden en eind'lijk bevrijden, Dan wil ik de dood met hem gaan lijden. Die roem krijgt de wrede tiran toch niet, Dat een vriend zijn vriend aan de beul overliet, Dan moet hij er twee maar slachten, En liefde en trouw hoog achten!' En de zon gaat al onder, hij staat aan de poort En ziet het kruis reeds geheven12, Door een massa gapers omgeven; Daar trekken ze nu zijn vriend al omhoog aan 't koord! Ja, dan splijt hij de massa en schreeuwt zijn woord: 'Mij, beulsman, mij moet je worgen! Hier ben ik, voor wie hij moest borgen!' Door verbazing verrast blijft het13 volk nu staan: Want elkaar omklemmen zij beide En huilen, bedroefd en toch blijde. Daar ziet men geen oog meer zonder traan Bij de koning brengt men het wonder aan. Die voelt een mens'lijk14 ontroeren, Laat snel voor de troon hen voeren. En kijkt hen lang en verwonderd aan. Dan spreekt hij: 'Je hebt het gewonnen, Je hebt mijn hart overwonnen; Elkaar trouw zijn, dat is toch geen loze waan -- Dus neem ook mij nu als makker aan: Maak mij, 't verzoek ligt te berde, In jullie vriendschap de derde!'
1 In de vertaling van de recitatieven is de correspondentie tussen noten en lettergrepen niet strikt gehandhaafd. Zo is bijv. Dionysos te zingen op vier zestiende noten.
2 Schubert gebruikt de naam Möros uit Schillers eerste versie van dit gedicht (1799)
3 Je ge-: te zingen op twee kwartnoten
4 Toevoeging door Schubert
5 Bij Schubert: vol woede
6 Hij de: te zingen op twee achtste noten
7 Erbarmen: te zingen op drie kwartnoten
8 Bij Schubert: ter aard'.
9 Blij buigt hij: te zingen op een kwartnoot en twee achtsten
10 Wandelaars: te zingen op een halve noot plus twee kwartnoten
11 Om te: op twee achtste noten
12 Geheven: twee laatste syllaben te zingen op twee kwartnoten
13 Blijft het: op twee achtste noten
14 Mens'lijk ont-: op één kwartnoot plus twee achtste
Text Authorship:
- Singable translation from German (Deutsch) to Dutch (Nederlands) copyright © 2008 by Lau Kanen, (re)printed on this website with kind permission. To reprint and distribute this author's work for concert programs, CD booklets, etc., please ask the copyright-holder(s) directly.
Lau Kanen.  Contact: boudewijnkanen (AT) gmail (DOT) com
If the copyright-holder(s) are unreachable for three business days, please write to: licenses@email.lieder.example.net
Based on:
- a text in German (Deutsch) by Not Applicable [an adaptation]
Based on:
- a text in German (Deutsch) by Friedrich von Schiller (1759 - 1805), "Die Bürgschaft", written 1798, first published 1799
This text was added to the website: 2008-12-01
Line count: 140
Word count: 975