De mooie molenaarster

Het trekken zit mij in het bloed,
Het trekken!
Ik was een slechte molenaar, 
als 'k niet op tijd verlangde naar
vertrekken.

Het water heeft het ons geleerd,
Het water.
Dat staat niet stil, stroomt dag en nacht,
Is steeds op verdergaan bedacht,
Het water.

Je ziet het ook de raad'ren aan,
De raderen!
Die geen seconde stil graag staan
En steeds maar in de rondte gaan,
De raad’ren.

De stenen ook, al zijn ze zwaar,
de stenen!
Die dansen over 't verse graan
En willen zelfs nog sneller gaan,
De stenen.

Het trekken, trekken is mijn lust,
Het trekken.
Dag meester en dag meestersvrouw,
Laat mij de deur uit nu maar gauw
En trekken.

Ik hoorde 'n beekje ruisen
vanuit een rotsenbron,
omlaag naar 't dal toe bruisen,
zo fris en wonderschoon.

Ik weet niet hoe 't gebeurde,
niet wie de raad mij gaf.
Ik moest en zou naar onder,
afdalen met mijn staf.

Naar onder en alsmaar verder,
het beekje steeds achterna,
dat steeds maar luider ruiste,
een held're aria.

Is dit de juiste weg wel?
O beekje, zeg, waarheen?
Jij roest met al dat ruisen
mijn geest volstrekt dooreen.

Wat praat ik toch van ruisen?
Dat kan geen ruisen zijn.
Daar zingen vast de Nixen,
heel diep weg, hun refrein.

Laat zingen, gezel, laat ruisen
en laat maar in de steek!
Er draaien molenraad'ren
in iedere klare beek.

Ja, een molen zie ik blinken
Tussen 't elzenhout door!
Gebruis hoor ik klinken
Van raderen in koor.

O, hoe welkom, o hoe welkom,
Heerlijk molengezang!
En dat huis, wat gezellig!
En die raampjes, hoe blank!

En de zon aan de hemel
Met stralende schijn!
O, beekje, lieflijk beekje,
Heeft het zo moeten zijn?

Is het dit wat jou zint,
Mijn ruisende vriend?
Jouw zingen, jouw dringen,
Is het dit wat jou zint?
 
Op naar de1 mulderin!
Dat geef jij me in.
Wel, heb ik ‘t begrepen?
Naar de1 mulderin!
 
Zond zij jou naar mij?
Of die waan, die schiep jij?
Dat wou ik nog weten:
Zond zij jou naar mij?
 
Waaraan ‘k ook begin,
Ik ga er op in:
Wat ik zocht heb ‘k gevonden,
Waaraan ‘k ook begin.
 
Naar arbeid ik vroeg.
Nu heb ik genoeg,
Voor het hart, voor de handen,
Meer dan genoeg!

Had ik duizend 
armen gekregen,
Kon ik bruisend 
een rad bewegen,
Kon ik waaien 
door bos en venen,
Kon ik draaien 
alle stenen!
Dat de mooie mulderin
Merkte dat ik haar bemin!

Ach, mijn arm is slap als sla,
Wat ik optil, wat ‘k wil dragen,
Wat ik snij of wat ‘k wil zagen,
Elke halfwas doet ’t me na!
En dan zit ik in dat groot gezelschap,
In de koelte van het avondlandschap.
En de meester zegt tot allen:
Jullie werk is me bevallen.
En dan wenst dat schatje zacht
Iedereen een goede nacht!

Het gaat mij niet om bloemen,
Ik vraag niet om een ster,
Wat dolgraag ik zou willen horen,
Blijft door hen even ver.

Ik ben dan ook geen tuinder,
De sterren staan te hoog.
Mijn beekje wil ik vragen,
Of mij mijn hart bedroog.

O beekje van mijn liefde,
Waarom vandaag zo stil?
't Gaat om een enkel woordje,
Eén woordje van verschil.

‘Ja’ luidt het ene woordje,
Het and’re, dat luidt ‘nee’.
Die beide woordjes
vormen mijn hele wel en wee.
 
O beekje van mijn liefde,
Wat wonderlijk ben jij!
Ik zal ‘t niet doorvertellen:
Zeg, beekje, houdt zij van mij?

Ik kerfde graag in elke boombast dit,
Ik kraste 't graag in elke kiezel wit,
Ik mengde 't graag met zaad van sterrenkers,
Zodat het opschoot als een bloemenvers,
Op iedere witte snipper wil ik 't schrijven:
Jou heb ik lief en dat zal eeuwig blijven.

Ik zou graag werken met een jonge spreeuw,
Totdat ze uitsprak wat ik eigenlijk schreeuw
Totdat ze sprak als met mijn eigen stem,
Met woorden uit mijn hart, vol drang en klem,
Dan zou mijn kreet haar kamer binnendrijven:
Jou heb ik lief en dat zal eeuwig blijven.

De morgenwinden blies ik 't graag in 't oor,
Liet 't suizen graag de roer'ge bossen door,
O, lichtte 't op uit ieder bloemenhart,
En bracht een bries haar hiervan elke flard!
O golven, kun je slechts een rad aandrijven?
Jou heb ik lief en dat zal eeuwig blijven!

Ik dacht: het moet toch in mijn ogen staan,
En op mijn wangen kan 't geen mens ontgaan,
Al zeg ik niets, toch spreekt mijn dichte mond,
En elke ademtocht bazuint het luide rond,
Maar zij merkt niets van al dit bange drijven:
Jou heb ik lief en dat zal eeuwig blijven.

Goede morgen, mooie molenvrouw!
Waarom verdwijnt je hoofdje gauw,
Alsof je bent geschrokken?
Mishaagt je dan mijn groet zozeer
En slaat mijn komst je zo terneer?
Dan ben ik weer vertrokken.

O, laat mij slechts van verre staan
En op jouw raam mijn blikken slaan,
Van verre, van heel verre.
Jij, blond lief kopje, laat je zien!
Laat zien - of klemt je raam misschien? -
je blauwe morgensterren!

O sluimerdronken oogjes klein,
0 dauwbedrupte bloempjes fijn,
schuw je de zonnestralen?
Heeft je de nacht zo goed gedaan,
Dat je je sluit en schreit een traan
En voor het licht blijft dralen?

Nu schud maar vlug de dromen af,
En pluk het licht dat God ons gaf
Op deze hel'dre morgen!
De leeuw'rik wervelt in de lucht
En voor de roep der liefde vlucht
Het schuim van leed en zorgen.

Bij ‘t beekje staat een bloemenzee
Met hartjes blauw als van een fee.
De beek, die heeft de molenaar hoog
En lichtblauw straalt mijn liefjes oog,
Daarom zijn dat mijn bloemen.
 
Daaronder bij haar raampje klein,
Daar plant ik menig bloempje fijn.
Spreek haar dan toe, als alles zwijgt,
Als zich haar hoofd tot sluimer nijgt,
Je weet wat ‘k uit wil brengen.
 
En doet zij dan haar oogjes dicht
En slaapt zij zacht en zoet en licht,
Dan fluister in een dromenlied
Haar toe: Vergeet, vergeet mij niet!
Dat is wat ‘k uit wil brengen.
 
Ontsluit zij ‘s morgens vroeg haar raam,
Kijk dan met liefdesblik haar aan.
De druppels dauw in jullie hart,
Dat zijn de tranen van mijn smart,
Die wil ik op je plengen.

Wij zaten zo prettig tezamen
Koel onder ’t elzendak,
Wij keken gezellig naar onder,
Naar ’t ruisende watervlak.
 
De maan was opgekomen,
De sterren ook op streek.
Zij keken gezellig tezamen
In de zilveren spiegel der beek.
 
De maan kon mij niets schelen,
Zo min het sterrenlicht.
Ik keek slechts naar dat figuurtje,
Haar ogen, haar lieve gezicht.
 
En zag haar maar knikken en kijken
Omhoog uit die zalige kreek.
Het blauw op de oever, de bloempjes,
Zij keken precies als zij keek.
 
En in de beek verzonken
Scheen heel de hemel wel.
Die trok mij haast mee naar onder
In ’t diepe, zacht en snel.
 
En boven de wolken en sterren,
Daar kwebbelde vrolijk de beek.
Die riep met zingen en dringen:
kom makker, kom makker, verbreek!    
                    
Toen schoten mijn ogen vol tranen,
Het spiegelbeeld brak er tot gruis.
Zij sprak: er komt zo regen,
Adieu, ik ga naar huis.

Beekje, stop je ruisfestijn,
Raderen, stil, nu geen gedein!
Vogels, druk met kwett’rende gein,
Groot en klein,
Houd op met je boslatijn!
Hoor, ravijn:
Het refrein
Moet vandaag een rijmwoord zijn:
De beminde molenvrouw is "mijn"!1
Mijn, mijn!
Lente, moet dit heel je voorraad bloemen zijn?
Zonlicht, heb je echt geen hellere schijn?
Ach, het doet zo vrees'lijk pijn,
Met dit zalige woordje "mijn"
Onbegrepen in dit groot heelal te zijn!

‘k Heb mijn luit weggehangen daarginds aan de muur.
Heb haar omwonden, mooi met een groene ceintuur.
Ik kan niet meer zingen, te vol is mijn hart,
Vreemd toch, hoe mijn ontroering ‘t rijmen tart.
Van mijn verlangen, van mijn brandendst verdriet
Kon ik uitgalmen een grappig lied,
En als ik klaagde, zo zoet en fijn,
Dacht ik heus: mijn kwelling is niet klein.
Ai, hoe groot is van dit geluk de last,
Dat geen klank op aarde daarbij goed past? 

Dus lieve luit, je blijft aan die spijker daar!
Maar streelt een windje even heel zacht je snaar,
En raakt je een bijtje met lichte vleugeltjes aan,
Dan word ik heel angstig en voel een huiv’ring gaan.
Waarom liet ik dat lint ook hangen zo lang?
Het vliegt om de snaren met zuchtende zang.
Is het de naklank van mijn liefdespijn?
Zal het het voorspel van nieuwe lied’ren zijn?

"Jammer toch van die groene band,
Dat hij verbleekt hier aan de wand;
Ik ben zo dol op groen!",
Zo sprak vandaag jij, lieve vrouw.
Ik knoop hem los en stuur hem jou:
Wees nu maar dol op groen!

Al is je minnaar helemaal wit,
Dan nog is 't groen waar veel in zit,
En ik ook zie het graag.
Ja, onze liefd' is altijd groen,
En groen heeft ook met hoop van doen;
Daarom zien wij het graag.

Vlecht nu maar in je haar het lint,
Die groene band, zo mooi van tint;
Je houdt toch zo van groen.
Dan weet ik waar mij toekomst wacht,
Dan weet ik, waar de liefde lacht,
Pas dan houd ‘k écht van groen.

Wat voert die hier uit bij de molenbeek?
Blijf, pats'rige jager, in eigen streek!
Hier komt nooit een haas of een hert voorbij,
Hier woont slechts een reetje, een tam ding, voor mij.
En wil je bekijken dat reetje teer,
Laat dan in de bossen dat grote geweer,
En haal ook die gapende hondsmuilen weg,
En stop met die herrie, dat hoorngeschal, zeg,
En scheer van je kaken dat stopp'lige haar,
Want anders verstopt zich het reetje, voorwaar.

Doch beter nog bleef je voorgoed in het woud
En lieten je molen en molenaar koud.
Een vis zoek je toch in de struiken niet?
En vind je een eekhoorn in watergebied?
Dus, prachtige jager, naar 't bos toe, ga heen,
En laat met mijn raderen mij alleen;
En wil je verwerven de gunst van mijn schat,
Weet dan, beste vriend, wat haar hartje afmat:
De evers, die komen des nachts uit het bos
En woelen de grond in haar kooltuintje los;
Zij wroeten maar rond en vernielen het veld:
Die zwijnen, schiet die maar, jij jagerheld!

Waarheen zo snel, mijn beste beek, ben je soms kwaad,
Dat woest en wild je achterna die jager gaat?
Keer om, keer om, kapittel eerst die molenmeid
Voor haar lichtzinn'ge, minne wispelturigheid. Keer om!
Zag je haar gisteravond bij de poort niet staan,
Reikhalzend uitzien naar wat over straat zou gaan?
Als na de vangst de jagers blij naar huis toe gaan,
Dan steekt een nette vrouw haar hoofd niet uit het raam.
Ga, beekje, heen en zeg haar dat. Maar mondje dicht -
Hoor je, geen woord! - over mijn treurige gezicht!
Zeg haar: hij sneed zich langs mijn boord een rieten fluit
En blaast en danst nu vrolijk voor de kind'ren uit. Zeg dat!

In groen wil ik mij kleden,
In treurwilggroen rondtreden:
Mijn schat is dol op groen.
'k Ga zoeken waar veel cipressen zijn,
Naar een heide met groene rosmarijn:
Mijn schat is dol op groen.

Vooruit nu lekker maar jagen!
Vooruit door hei en hagen!
Mijn schat is op jagen zo dol.
Het wild dat ik najaag, dat is de dood;
De heide, dat noem ik mijn liefdesnood:
Mijn schat is op jagen zo dol.

Begraaf mij tussen de mollen,
Bedek mij met groene pollen:
Mijn schat is dol op groen.
Geen kruisje zwart, geen bloempje bont,
Groen, alles groen, tot ver in 't rond!
Mijn schat is dol op groen.

Liefst trok ik weg de wereld in,
Heel ver weg van wat mij kwelt;
Als ‘t maar zo groen, zo groen niet was,
Daarbuiten in bos en veld!
 
Liefst zou ik het groen van elke boom
Afrukken, wáár ik keek,
Ik zou graag met tranen ‘t groene gras
Witschreien, dood’lijk bleek.
 
Ach groen, jij kwade kleur voor mij!
Wat staar je steeds mij aan,
Verwaand, brutaal, vol leedvermaak,
Mij, arme, witbestoven man!
 
Liefst zou ‘k gaan liggen vóór haar deur,
Al stormde en sneeuwde het fel,
En zingen heel zachtjes bij dag en nacht
Dat ene woordje: Vaarwel!
 
Hoor, als in ’t woud een jachthoorn schalt,
Dan piept meteen haar raam!
Zij kijkt dan wel naar mij niet uit,
Maar ík zie háár daar wel staan.
 
O, doe toch van je voorhoofd af
Die groene, groene band;
Vaarwel, vaarwel! En reik mij slechts
Ten afscheid nog je hand!

O lieve bloemen,
Die zij mij gaf,
Men moet je leggen
Bij mij in 't graf.

Wat kijken jullie
Mij droevig aan,
Of jullie wisten
Wat ik heb doorstaan!

Ach, lieve bloemen,
Hoe bleek, hoe mat!
Ach, lieve bloemen,
Waarvan zo nat?

Ach, tranen maken
De wereld niet groen,
Kunnen dode liefde
Herbloeien niet doen.

De lente zal komen,
De winter zal gaan,
En bloemen zullen
In 't gras weer staan.

En bloemen liggen
Ook in mijn graf,
Ja, al de bloemen
Die zij mij gaf.

En als zij wandelt,
Die zandhoop voorbij,
En in haar hart denkt:
Die gaf om mij!

Dan, bloempjes alle,
Te voorschijn, zeg!
Dan is de mei daar,
De winter is weg!

De molenaar:
 Waar een hart vol liefde
 In eenzaamheid verkwijnt,
 Daar kwijnen ook lelies,
 Hun fleur verdwijnt.

 Dan kruipt achter wolken
 De maan bovendien,
 Opdat zo de mensen
 Haar tranen niet zien.

 Dan houden de eng'len
 Hun ogen maar dicht
 En geven, droef zingend,
 De ziel rust en licht.

De beek:
 En wanneer de liefde
 't Verdriet overwint,
 Dan is 't of een sterretje
 Zijn loopbaan begint.

 Dan spruiten drie rozen,
 Half wit en half rood,
 Die nooit meer verwelken,
 Uit doornenloot.

 En de engelen leggen
 Hun vleugels dan weg
 En gaan elke morgen
 Naar d'aarde op weg.

De molenaar:
 Ach beekje, beste beekje,
 Je meent het zo goed.
 Ach beekje, maar weet je
 Wat liefde doet?

 Ach onder, daar onder
 Heerst koele rust!
 Ach beekje, beste beekje,
 Dus zing maar gerust.

Je bent moe, je bent moe!
Doe de ogen toe!
Zwerver, vermoeide, je bent nu aan ’t eind.
Hier vind je trouw,
Ik koester jou,
Tot in ‘t diep van de zee ook dit beekje verdwijnt.
 
‘k Zal je neerleggen zacht
Op koele vacht
In ‘t blauwe kamertje, kristal voor een jonge knaap.
Komaan, komaan,
Wat wiegen kan:
Schommel en wieg mij de jongen in slaap!
 
Als een jachthoorn schalt
Of in ’t bos iets knalt,
Zal ik ruisen en bruisen met groot misbaar.
Kijk niet omlaag,
Blauwe bloempjes, graag!
Je maakt voor mijn slaper de dromen zo zwaar.
 
Vertrek, vertrek
Van de molenplek!
Boosaardig wicht! Dat hem jouw schaduw, jouw schaduw niet wekt!
Hoor mijn verzoek:
Laat hier je fijne doek,
Dat ik zijn ogen daarmee houd bedekt!
 
Goede nacht, goede nacht,
Tot licht ons wacht.
Slaap weg al je vreugde, slaap weg al je leed.
De maan verschijnt,
De nevel verdwijnt,
En de hemel daarboven is eindeloos breed!