Sylvelin og andre viser

Aa, Sylvelin, Gud deg signe 
kvar evige Livsens Stund. 
Dei Augo blaa, dei ljose Kinn, 
Din raude Munn . . . 

Som Sol over alle Heimar, 
som Dag etter lange natt, 
Lyste du yver min tunge Hug, 
Og Vetti dei vonde batt! 

Sylvelin, Sylvelin, for deg eg bed, 
For deg og for alt ditt Væl, 
Gud signe deg alle Dagar, 
Du hev so rein ei Sjæl!

Mitt hjarta [har vore i livsens]1 strid,
og mangt eit sår hev det [fengi]2;
det låg sjukt og sårt i so mang ei rid,
men endå [har det]3 til denne tid
frå leiken med livet [gjengi]4.

Men ær på ær etter sår på sår
der er på kvar [einaste]5 sida,
og upp dei brjota kvar evig vår,
når lauvet spretter og isen går
og gauken gjeler i lida.

Men blomar bløma i desse ær,
og blømande blom er tåret.
Det soleis også med jordi er:
når regn og dogg ho frå himlen fær,
so veksa blomar i såret.

Du skog! som [bøyer]1 deg imot
og kysser denne svarte å,
som grever av di hjarterot
og ned i fanget vil deg få.

Lik deg eg mang ein munde sjå
og allerhelst i livsens vår,
at han den handi kyste på,
som slog hans verste hjartesår.

Eg tenkjer paa so mang ein sloknad dag,
og liksom sky og skodd for vindens drag,
so gamall daarskap gjenom minnet jagar.
Det godt eg stundom gjorde daa og daa, 
er her og der ein flekk af himlens blaa,
som fram igjenom skoddeheimen dagar.

Eg frisknar upp og kjenner meg som ny.
Men so i ville jag kjem atter sky,
og himlens blaa for meg vert atter burte.
Det graanar kring meg, og es fryser bleik,
det bit i bringa, at eg var so veik,
at slik i striden min eg synde tarvte.

Aa minnast hat og harm er sjukt og saart.
Det dagar upp og lager seg til klaart;
og sky og skodd som röyk til himmels fara,
og alle dei, eg elskad, stiga fram 
fraa blaae djup ved myrke skyartram
og paa dei gamle spursmaal kjærlegt svara.

Dei dale ned og leika til og fraa
og med den gamle elsken paa meg sjaa,
og kviskra til meg um dei gamle tider.
Det heile liv kjem att i solblank dag 
med tungsinn i sit fagre andlitsdrag.
D'er sött um endaa det i hugen svider.

Leit etter livet og liv det!
Femn det i fullaste fagnad og tru.
Livet livnar og lukka gror,
naar kjærleik kysser kjærleik igjen,
naar evigt ungt yngjar sjæli!
Leit etter livet og liv det!

Rundtum Fjölli Skogen bleiknar,
Bekkjen stilt i Lii renn;
Makti minkar, &Aelig;tti veiknar,
Dimt paa Aaren Ellen brenn.

Gamle Sogo heve tagna,
Mannen gjenge still og lut:
Heile Hug aa gamal Fagna
Heve döytt i Dalen ut.

Dei segja no, verdi skal vera so vond,
og sant nog det ofta kann finnast;
men [vistnog]1 me sågo ei fagnadfull stund
langt oftar', en sjølve me minnast.
Me tenkja for kort 
og venta for stort,
og difyre kjenna me ofta skort.

Um endå i heimen er trældom og tvang
og folk, som for store vil vera,
um sanning og rett [verder]2 heft i sin gang
og småfolk få skjemder [at bera]3,
so sjå me då tidt, 
det teiknar sig blidt,
at umbot vil koma, der alt var for stridt.

Høgt upp yver alle dei herrarne små
er ein med eit [sterkare]4 rike;
han læter sitt [ljos]5 og sin varme nå
til fåtøke folk som til rike.
Han giv utan skil, 
når timen er til;
han giv sine gåvor til kven, han vil.

[ ... ]

Den tyngste sorg og møda
Er den, som ingen ser;
Det verste mein [aa]1 grøda
Er det, som inkje ter.
Aa, sæl er den, som klaga fær
Og ventar hjelp og raad,
Mot den, som løynleg' draga fær
Og ottar spott og haad!

Det var ein draum, eg drøymde,
Den draumen var so blid;
Slik hugnad hev' eg aldri
Kjennt fyrr i all mi tid.
Eg drøymdest paa ein blomster-voll,
Og soli skein so bjart;
Eg vaknad paa ein øyde-holm,
Og himmelen var svart.

Den draumen lyt eg løyna
Og læsa i min barm;
Og trutt skal barmen tegja,
Kor saart han svell av harm.
I song skal han faa letta seg
Og i ein taareflaum. --
Far vel, far vel, du væne draum.
Du altfor væne draum!

Dei træla, dei træla
Fraa Morgon til Kvæld,
ja dei træla;
Dei stræva, dei stræva,
Det varer um Alder og Æva;
Dei freista alt, som dei kan vinna,
Dei sanka alt, som dei kan finna;
Ja dei leita, ja dei leita 
Etter alt det, som Vinningar kan heita.

Dei grava, dei grava
I Berg og i Myr,
ja dei grava;
Dei bygja, dei bygja
Paa Hus og paa Veg og paa Brygja.
Alle Jordi, trur eg, dei vil jamna,
All Malmen, trur eg, dei vil samna;
Ja dei emna, ja dei emna
Paa so mangt, som eg inkje veit aa nemna.

Dei kappast, dei kappast
som Hunden om Beini 
dei nappast;
Dei sumla, dei sumla,
Som Mauren um Tuva dei tumla.
Sin Skatt vil alle med sig föra
Igjenom den endelause Röra;
Til dei stupa, til dei stupa,
Og til andre kjem i Staden til aa krjupa.

Vantru, tvil og tunge tankar
skynar eg meg inkje paa;
liti gröda visst dei sankar,
inkje fram gang mun dei faa.

Vantru, tvil i desse tider
kven kan gi seg inn paa slikt?
Livsens flaum i alle tider!
Livet er det fagrast' dikt.

Sæle me, som no fær liva!
Sæl kvar den som einast trur;
han eig magti som kan driva vokster
fram i nord og sör.

Framtid ingen annan eiger,
det skal dei vel snart faa sjaa.
Andre trælar som paa leige,
frikar einast han mun gaa.

Moder er eit heilagt ord, 
hjartat kjært aa höyra,
leikar alle folk paa jord 
sælt i hug og öyra.
Kvar, som moders namn hev lært,
[skal]1 og halda dyrt og kjært
moders ord og minne.

Modersmaal er beste arv, 
mor oss kunde giva.
Medan mange Minne kvarv, 
hennar ord vil liva:
fraa ho ved di vogga song,
til ho deg den sidste gong
döyande velsignad.

[ ... ]

Kom daa, lat oss alle mann 
reisa modersmaalet,
lyfta kvar so godt me kann,
slipa det som staalet!
Millom alle folk paa jord
dyre var dei modersord.
Lat og oss det sanna!

Heilag, heilag er fedres jord!
Me traar med vort blod i brand.
Heimatt til far og heimatt til mor
og heimatt til fedreland.
Her av den gamle, heimlige grunnen
federnes heilhuga manndom er runnen.
Her vert han funnen 
dugen, som evlar det federne vann! 

Nok og lenge vaar heimhug seig 
og vingla og veikna av,
lell vaart Norig med velde steig
so bjart er det vreide hav,
tindarne blenkte, bredarne braga,
fossarne dura og skogarne svaga;
nordröna saga 
kvad os i öyro dei daadstore krav.

Vænt er Norig um fjell og fjord
og fangar vaar heite traa.
Odlar, adlar me denne jord
fraa Kölen til baara blaa.
Leidi er klaar, og hugmaali vaara,
stemmer som solfyllte segl yver baara,
smilet og taara 
glitrer som dogg yver bryddande straa.

Heimatt til far og heimatt til mor,
og heimatt til fedreland.
Heimatt til maalets malm og ord,
som hyser vaar fedra-and'.
Her hev me gror aat evna og dugen
solrennings song gjennom modet og hugen,
Ungdommen trugen vaknar og sprjenger 
dei framande band.