Śpiewy polskie : z towarzyszeniem fortepianu

Idzie sobie pachole
Przez zagony, przez pole;
Wielki wicher, ulewa,
A to idzie a śpiewa.

Wyszedł z gaju gajowy,
I ozwie się w te słowy:
— Taka bieda na dworze,
A ty śpiewasz nieboże?

— Oj długo ja płakała,
Gdy mnie Siostra wygnała,
Gdy ja biedna sierota,
Drząca stała u płota:
Aż raz w nocy niedzielnéj
Przy dzwonnicy kościelnéj
Mróz wszelakie czucie ściął,
I pan Jezus duszę wziął:
Jedna zimna mogiła
Moją biedę skończyła, —
Siwy dziad mnie pochował,
On mnie płakał, żałował,
On mnie ubrał w sukienki
Do téj zimnéj trumienki.
Teraz nic mi nie trzeba,
Idę sobie do nieba.

— Oj! Sieroto oj! dziecie!
Nic ci nie żal na świecie?

— Żal mi jeno téj łąki,
Gdzie fijołki i dzwonki;
Żal mi słońca w zachodzie,
Kiedy świeci na wodzie,
I fujarki wierzbowéj
Z nad zielonéj dąbrowy. —

Po lesie po dolinie
Nasza Wisła weiąź pły nie
Powoli toczy się
Na niej drze wo pszenice
Het za Polską granicę
Kędyś za morze mnkie.
Jej powierzchnię co ranka
Jasku łeczka Kochanka 
gładzi wiodąc do koła lot 
Jasne lica się chmurzą 
gdy wiatr wyje przed burzą 
i mgły siew dzień zwiastują słot.

Co dzień s zumu jej wody
słucha pły nąc flis młody
Znać wisła śpiewa im.
A tak śmiało radośno
ze az serca im rosną
Na zgubę ludziom złym.
Słońce zaszło pogodnie
Siedzą flisy swobodnie 
przy ognisku na klocach drzew
Kurzą sobie fajeczki
A je den wziął skrzy peczki
i swej Wiśle wygrywa śpiew.

Wisło nasza Kochanko 
zkąd tą szarą sukmanką 
piaszczy sty kryjesz smug.
O! ty matko rodzona 
U Twojegoé to łona
Duszę nam wcielił Bóg!
Czy cię ziemia zgnie wała
Coś tak zbladła zsiniała
Czy żałujesz zalanych chat?
Nowe schludne powstaną 
I nad Wisłą Kochaną
Późnych dosięgną lat.

Tak śpiewają I pły ną 
z wolna nikną i giną 
Jak pianki wodnych toń.
Wisłą pluszcze podrzu ci 
niby z trawą się Kłóci 
I w gwiazdy barwi s kroń.
Białe źagle wędrują
Po nich wiatry tańcują
Z maszt pogląda cho rągwi tłum
Lecz się dusza nie cieszy
Nowych witać nie spieszy
Do krako wskich stęskniona dum!

Hej! Do tańca dziewuchy
 . . . . . . . . . .

— The rest of this text is not
currently in the database but will be
added as soon as we obtain it. —

Rosła kalina z liściem szerokim
Nad modrym w gaju rosła potokiem,
Drobny deszcz piła, rosę z bierała,
W Majowem słonicu liście kąpała,
W Lipcu korale miała czerwone,
W cienkie z gałązek włosy wplecione,
Tak się stroiła, jak dziewczę młode,
I jak w lusterko patrzyła w wodę.

Wiatr co dnia czesał jej długie włosy,
A oczy myła kroplami rosy,
U tej krynicy, u tej kaliny,
Jasio fujarki kręcił z wierzbiny,
I grywał sobie długo żałośnie,
Gdzie nad krynicą kalina rośnie,
I śpiewał sobie, "Dana oj! dana,"
A głos po rosie leciał co rana.

A gdy jesienią w skrzynkę zieloną,
Pod czarny krzyżyk Jasia złożono,
Biedna kalina, snać go kochała,
Bo wszystkie swoje liście rozwiała,
Żywe korale wrzuciła w wodę,
Z żalu straciła swoją urodę.

A tam w karczmie ostro żwawo
Szast na lewo szast na prawo
kiedy stukną zawsze z szczękiem
kiedy krzykną zawsze z brzękiem
A muzyka nie umyka 
Rżnie żwawego wesołego.
Dziewki co na boku stoją
Wciąż oczkami tylko broją
a chłopaki przytupują
I jak mogą przyśpiewują
Dana, dana dana dana
Moja dziewczyno kochana!
Gdy tak młodzież śpiewa hula
Że aż przywiera koszula
„Patrzcie ku mnie mówią starzy
„Toć my przecieć jeszcze jarzy,
A jednak że te młokosy
dobrze wodzą nas za nosy,
Bo dyć mówią Że staremu
Tak nie ujdzie jak młodemu
Co tam młodzież to junaki,
Nie warta niucha tabaki
My młodemi także byli
I spiewali i tańczyli
A że nogi nie statkują
I no w miejscu przytupują
Toć niedziw bo spracowane
i zmęczone sturbowane
Toć niedziw bo spracowane
i zmęczone sturbowane
Więc krzyknęli „hej! szynkarka!
Ot już pusta z wódki miarka
Daj gorzałki choćby krzynę
Chociaż kapkę bez przyczynę
Że fantazyi naprawiewa
O we dwóch se wykrzykniewa!
Oj! da! da! da! da! da! dyna!
Ja parobczak tyś dziewczyna
Więc na przemian piją gwarzą
Niby trzeźwo niby marzą
„Patrzcie kumie! hej! sąsiedzie!
Górą nasza! Będzie będzie!
O! mój Boże! Cóż wzdychacie?
Oczy na mnie wytrzeszczacie
Ej! to wszystko od frasunku
Z turbacyi ze starunku!
I gdy znowu flaszka trzeszczy
A tu młodzież wtańcu wrzeszczy
Hej! dziś nasza! umykajcie!
Na drodze nam nie stawajcie
Hajże! hajże! na obkoło
Obracajwa się wesoło!

Serce, serce, skąd to bicie,
I co znaczą troski twe?
I to nowe obce życie
Ja dziś nie poznaję cię!
Gdzieś podziało coś kochało,
Gdzie to, co cię zasmucało,
Gdzie swobodna żywość twa,
Co to wszystko znaczyć ma?

Czy cię olśnił blask jej lica?
Czy cudowna kibię ta?
I czarowna ta źrenica,
W której odblask niebo ma.
Że chociaż się jej wyrzekam,
Choć ją mijam, choć uciekam,
Skądem uciekł, wracam tam
I co począć niewiem sam.

I na tej to pajęczynie
Która się tak wątłą zda,
Oj! udało się dziewczynie,
Że mnie w swojej mocy ma.
Że jak w czarodziejskiem kole
Mimo chcąc, jej pełnię wolę.
Żeby tak odmienić się,
Luba, luba puszczaj mnie.

Nie prędzéj z wioseł żeglarzy dłonie
Strząsają pianę u brzegu;
Nie prędzéj w wodzie znika i tonie
Ślad, co na gładkiém jeziora łonie
Łódź chyża ryje w swym biegu:
Jak człowiek w szczęściu, z myśli swéj ściera
Pamięć dobrodziejstw, które odbiera
W nieszczęścia chwili przelotnéj.
Bądź więc zdrów, gościu! bądź zdrów na wieki!
Żyjąc szczęśliwy, błądząc daleki,
Zapomnij wyspy samotnéj!

Pierwsze ci miéjsce przy królów tronie,
Pierwsze niech będzie na bitwach;
Pierwsze na łowach charty i konie,
Najpierwszym wieńcem twoje niech skronie
Piękność uwieńcza w gonitwach.
Niech miecz w twéj dłoni, towarzysz w rzędzie,
Przyjaciel sercu wierny niech będzie,
W chwili pogodnéj czy słotnéj;
Przy tkliwéj, pięknéj, cnotliwéj żonie,
Kochany wzajem, w kochanych gronie,
Zapomnij wyspy samotnéj!

Lecz jeśli kiedy pledem odziany,
Stanie u wrót twych gościnnych,
Pielgrzym ubogi, błędny, wygnany,
I tęsknić będzie łzami zalany,
Do gór, do progów rodzinnych:
Wtenczas, o! gościu! niech mu z twéj duszy
Błyśnie pociecha, która osuszy
Łzy z jego twarzy wilgotnéj;
Wtenczas przypomnij własne przygody,
Gdyś sam błądzący szukał gospody
Na naszéj wyspie samotnéj.
 
Lub gdy na morzu życia o skały
Wichry twą nawę rozkruszą;
Gdy próżno mądry, cnotliwy, śmiały —
Nędza, wygnanie, potwarzy strzały
Zachwieją sercem i duszą:
Nie roń łez męzkich na próżną żałość,
Niewdzięczność dworów, losów niestałość,
Na zmienność zgrai przewrotnéj;
Lecz wracaj, gościu, wracaj z pośpiechem,
Gdzie cię uprzéjmość z łzą i uśmiechem
Spotka na wyspie samotnéj!

Chociaż to życie,
Idzie jak po grudzie,
Jak mi Bóg miły,
Nieźli są ludzie.
Ten temu swat,
Ten temu brat,
A już dobremu, to każdy rad.

Wolę ja, wolę,
Żyć w małem kole,
Gdzie wszystko własne,
Choć niby ciasne.
Ten temu swat,
Ten temu brat,
A każdy kącik, to cały świat.

Co w świecie zziębło,
Co ordzewieje,
Tam się odświeża,
Tam się rozgrzeje.
Bo ten mi swat,
Bo ten mi brat,
Życie jak młodość, serce jak kwiat.

A gdy znów człowiek
Siły nabierze,
I w świat się rzuca,
To w dobrej wierze,
Każdy mu swat,
Każdy mu brat,
I wszystek Boży jest jego świat.

— This text is not currently
in the database but will be added
as soon as we obtain it. —

Hej błysła nam wiosenka
 . . . . . . . . . .

— The rest of this text is not
currently in the database but will be
added as soon as we obtain it. —

Ah! na tym świecie, śmierć wszystko zmiecie,
Robak się lęgnie i w bujnym kwiecie.
A gdy się troski do duszy wkradną,
Hucząc w niej chmury czarnemi;
A gdy nieszczęścia na kogo spadną;
I postać wzniosłą, szlachetną, ładną,
Smutek nachyli ku ziemi;
O! niech na chwilę złość się już schowa,
Rany sztyletem nie cuci...
Niech choć przy zgonie zabrzmią te słowa;
Wróci spokojność, wróci!
 ... 

Albo gdy nieba cud nad chorobą,
Gołąb, od przekleństw odleci;
I wiedzę życia zabierze z sobą;
A wyschłe lica nadmie żałobą,
Wprzód nim gromnica zaświeci;
Niech nikt, by uspić zgonu boleści,
Tryumfu pieśni nie nuci...
Chyba te słowa w końcu umieści:
Wróci twój anioł, wróci!
 ... 

A gdy kto chętny w drugich obronie,
I sam się w przepaść zagrzebie,
Krótka stąd radość w zawiści łonie;
Choć złe i dobre w grubej zasłonie,
Sąd ostateczny jest w niebie;
Może w kłopocie, i silna głowa
Posępnie kiedy się rzuci...
Niech z ust życzliwych brzmią wtedy słowa:
Wróci wesołość, wróci!
Bo na tym świecie, śmierć wszystko zmiecie,
Robak się lęgnie i w bujnym kwiecie.

A gdy kto dążąc z dalekiej drogi,
W mieszkanie przyjaźni zajdzie,
I już w uściskach topić ma trwogi;
Lecz ciche, puste przebiegłszy progi,
Twarzy kochanej nie znajdzie;
Więc drząc, czy złego co się nie dowie,
Spuszczone czoło zasmuci...
Niech choć gościnność kręcąc się powie:
Wróci gospodarz, wróci!
Bo na tym świecie, śmierć wszystko zmiecie
Robak się lęgnie i w bujnym kwiecie.“

 ... 

Kogo szukałeś
Co tam widziałeś
Na dzikim brzegu Dunaju
Czemci nie miło?
Czemci źle było
W rodzinnym z nami żyć kraju

Mchy i powoje
Gdzie wrota twoje
Ogród twój zżółkły i suchy
Ściany bez broni
Stajnie bez koni
Dziedziniec pusty i głuchy

Gdy ci się chciało
Gonić za chwałą
Gdy nie żal kraju ni domu
Ach czy wspomniałeś
Czy pamiętałeś
Że jest zapłakać w nich komu.

Któż me westchnienia, kto me łzy policzy?
Czy już tak długie przepłakałam lata,
Czy tyle w piersiach i sercu goryczy,
Że od mych westchnień pordzewiała krata?
Gdzie łza upadnie, w zimny głaz przecieka,
Jak gdyby w serce dobrego człowieka.

Jest wieczny ogień w zamku Swentoroga,
Ten ogień żywią pobożne kapłany;
Jest wieczne źródło na górze Mendoga,
To źródło żywią śniegi i tumany;
Nikt moich westchnień i łez nie podsyca,
A dotąd boli serce i źrenica.

 ... 

Trzy piękne córki było nas u matki,
A mnie najpierwej żądano w zamęście;
Szczęśliwa młodość, szczęśliwe dostatki,
Któż mi powiedział, że jest inne szczęście?
Piękny młodzieńcze! na coś mi powiedział
To, o czym w Litwie dawniéj nikt nie wiedział?

O Bogu wielkim, o jasnych aniołach,
Kamiennych miastach, kędy wiara święta,
Gdzie lud w bogatych modli się kościołach
I kędy dziewic słuchają książęta,
Waleczni w boju, jak nasi rycerze,
Czuli w miłości, jak nasi pasterze;

Gdzie człowiek, ziemskie złożywszy pokrycie,
Z duszą ulata po rozkosznym niebie.
Ach, ja wierzyłam, bo niebieskie życie
Już przeczuwałam, gdym słuchała ciebie! 
Ach, odtąd marzę, w dobrych i złych losach,
Tylko o tobie, tylko o niebiosach.

Krzyż na twych piersiach oczy me weselił,
W nim oglądałam przyszłe szczęścia hasło,
Niestety! z krzyża gdy piorun wystrzelił,
Wszystko dokoła umilkło, zagasło!
Nic nie żałuję, choć gorzkie łzy leję,
Boś wszystko odjął, zostawił nadzieję.

 ... 

„I cóż milszego jak cień w upałach;
I cóż milszego jak lulka w cieniu?
Jak paląc lulkę siedzieć w milczeniu,
I o niebieskich marzyć migdałach?
O! gdybym tęczę miał zamiast cybuka,
Wulkan za lulkę [i]1 dąb za hajduka.

Urżnąłbym [równo dwa tęczy]2 końce;
Na jednym końcu wulkanbym wprawił,
Na drugim, zamiast bursztynu, słońce,
W tyle za sobą dąbbym postawił;
I siedział sobie jak Nuszyrwan jaki,
Z góry na ziemskie poglądając żaki.

Dąb mój najwyższy z dębów Iranu,
Lasy i góry przerósłszy głową,
Stałby cierpliwie z lulką gotową,
Cienia i chłodu nie skąpiąc [panu,
A jakbym usnął zmordowany skwarem,
Dąbby oganiał komary konarem]3.

Hej dębie! [fajki! — S sółtańską]4 miną
Paliłbym, dymek cedząc przez zęby,
Albobym rzucał kręgi i kłęby,
Ażbym się chmurą otoczył siną;5
Mój biały turban jak łeb Araratu
S ponad obłoków panowałby światu.

Skończywszy lulkę uradowany,
Dopóty dąłbym, dopóty dmuchał,
Dopóty żarem, popiołem buchał,
Aż Frengistanu psów jak kasztany
Popiekłbym w żywym ogniu na cześć Ali,
I wytrząsł popiół na tych co zostali!”

Drużki siostrze méj śpiewały
Długi warkocz rozczesały
  A w jéj oku łza
  a w jéj oku łza.

Matka wianek przyczepiła
Jam dziwiła się cieszyła.
Szłam z drugiemi do kościoła
tańcowałam tak wesoła
  do białego dnia
  do białego dnia.

Gdy mnie drużki zaśpiewały,
w sercu łzy się uzbierały
  choć na twarzy śmiech
  choć na twarzy śmiech.

Przy ołtarzu’m stanąć miała
Nie z tym moim com kochała
Z śmiercią w duszy z jasną twarzą
Szłam gdzie ojciec matka każą
  Ich nie słuchać grzech
  Ich nie słuchać grzech.

Dla kochanéj Helenki chcę piosenkę zaśpiewać
 . . . . . . . . . .

— The rest of this text is not
currently in the database but will be
added as soon as we obtain it. —

Jedzie ułan a wśród drogi stanęła kochanka
 . . . . . . . . . .

— The rest of this text is not
currently in the database but will be
added as soon as we obtain it. —

Na śniegow pościeli śpi promień xiężyca, 
Choć chłodno i wietrzno, do grobu kochanka 
Codziennie wieczorem przychodzi dziewica,
Modli się i wzdycha i płacze do ranka. 

Choć chłodno i wietrzno, ni śnieżne zawieje, 
Ni wicher kochanki nie straszy zimowy; 
Na grobie miłego dziewica łzy leje, 
I łza jej raz padła na kamień grobowy. 

Łza była gorąca, lecz wiatrem zmrożona 
Przystygła do głazu śród nocnéj zamieci; 
Jak śronu perełka na drzewie zwieszona, 
Noc całą, dzień cały, na mogile świeci. 

Wtém postrzegł to anioł, i leskę na grobie 
Przeziębłą, co prędzej pochwycił w swe dłonie: 
Stąd Litość ją w niebie podobała sobie, 
I perłę tę na swej zwiesiła koronie. 

W dzikim stepie zawierucha
  Po burzanach dmie
Na mogile płomień bucha
  Trzaska obok mnie
Przy ognisku w burce stoję
  szary śledzę dym
I wspomnienia chmurne moje
  w świat wyprawiam z nim.

Ach! i w duszy często burza
  Z gradem zwodnych mar
W piekło uczuć serce nurza
  W mózgu nieci żar
Wtedy dumą rozegranem
  okiem mierzę świat
A z aniołem i szatanem
  idę brat za brat.

Lecz się kończy nocna czata
  Rysuje się cień
I poranku mglista szata
  Osłoniła dzień
Niechaj ogień zgasi rosa
  Wiatr rozniesie dym
Myśl uderzy o niebiosa
  orlem skrzydłem swym.

Biednaż ja biedna,
byłaś mi jedna
moja dziecino
moja jedyno!

Panicz pokochał
potem porzucił,
i jak pojechał
już nie powrócił.

Choć się dziecina
wciąż do mnie tuli,
Ale wciąż straszno
biednéj Hanuli.

Oj! biała rzeko
Płyniesz daleko
I tak sze-roko
I tak głęboko.

Jedyne moje
wobjęcia swoje
Czemuś zabrała
o! rzeko biała!

Fala o falę
zwolna się trąci
Wsercu się pali
wgłowie się mąci.

Fala do fali
zwolna przypływa
Co się tam żali
Co mię przyzywa?

Oj! płyń daleko,
i płyń szeroko
W tobie tak cicho
I tak głęboko.

Z kąd ci ta prawda z kąd ci to wesele
Z kądże się bierzesz, gdzie idziesz Aniele?
Do Was ja idę bo kocham to plemię
Raj wam otworzę i ozłocę ziemię.

A z kądże tyle wzięło się miłości
Że wśród tej nędzy Anioł Niebios gości?
Z kąd ziemskim orłom bierze się na loty
Dziecku na uśmiech gwiazdzie na blask złoty.

A czy zostaniesz już na zawsze z nami
Czy znowu będziem i rzewni i sami?
Pytaj jutrzenki czy zawsze przyświéca
I wód czy zawsze Czysta ich krynica?

A jeśli znikniesz Niebieskie kochanie
I cóż po tobie na ziemi zostanie?
To co zostało wam po wieszczem słowie
Po łzach po rosie po pieśni w dąbrowie. —

1
„Słyszysz Zosiu dzwon wieczora:
krówki z łąk wracają
Wróć do domu, Matka chora
Wszyscy cię czekają.“

Ale Zosia nic nie gada
coś ją mocno smuci.
I na wszystko odpowiada:
„Już się nie powróci!“

I na wszystko odpowiada:
„Już się nie powróci!....“
Idzie wiosna po jesieni
dzień jasny po nocy;

Wszystko jeszcze się odmieni,
Wszystko w Boga mocy;
On uiści twe nadzieje,
Czas cierpienia skróci,

Niechże Zosia się rozśmieje! —
„Już się nie powróci!“
„Już się nie powróci!“

2
Padnie czasem na murawę,
nad strumienia brzegiem
I prowadzi oko łzawe
Po za wody biegiem

Zerwie suchy listek z drzewa
do wody go wrzuci,
Patrząc za nim smutno śpiewa:
„Już się nie powróci!“

Patrząc za nim smutno śpiewa:
„Już się nie powróci!....“
Siedem razy liście spadły,
Strumień ścieły lody

Kiedy nędzny i wybladły
Wrócił do zagrody....
Przyjął Zosię w swe objęcie....
Ona piosnkę nuci —

Bo jéj serce i pojęcie.
Już się nie powróci!
Już się nie powróci!

Nieraz na licach wody promień słońca świeci,
Choć spodem ciemna, zimna fala wre i pieni;
Nieraz uśmiech słoneczny twarz nam opromieni,
Choć już serce zbyt chłodne w przepaść zguby leci.

Gdy jedna troska, jedno złowrogie wspomnienie,
Rzuci swój cień na nasze szczęście, jak niedolę;
Dla której, gdy nam duszę długie zdrętwią bole,
Rozkosz nie jest balsamem, ni żartem cierpienie.

O! ta myśl pośród uciech, jak schorzałe zbytnie
Latem bezlistne drzewo, świeci nie wesoło!
Próżno promienie słońca nad niém lśnią około,
Uśmiechnie się w ich blasku, lecz już nie odkwitnie.

Już i Strzelcy przeciągnęli i Ułani przelecieli
Pozwól pozwól Matko miła bym Ułanów dogoniła!

Ah! nie rzucaj Matki dziecię
Któż ci ślubny wianek splecie
Chleb żołnierski zlany łzami
Czyż nie lepiéj między nami?
Czyż nie lepiéj między nami?

Moim wiankiem wiatr powieje, chłodna rosa go obleje
Pozwól pozwól Matko miła bym Ułanów dogoniła!

Gdy Ułani nas przedzielą
Cóż tam będzie twą pościelą
Jakie będzie twe okrycie
Jakie jadło jakie życie?
Jakie jadło jakie życie?

Na zielonéj w polu trawie noce prześpię dnie przebawię
Rosa pościel mi uwije, a mgłą siną się nakryję
Rosa pościel mi uwije, a mgłą siną się nakryję.

Powiedz słowiczku, powiedz mój mały,
 Błagam na wszystko na świecie;
O czém ty śpiewasz przez wieczór cały,
 W naszym ogródku w lecie?

Czy opowiadasz swoje przygody
 W miłym rozgłośnym śpiewie,
Jakieś przeleciał wonne ogrody,
 Na jakiém spoczął drzewie?

Czy jak się kryjesz w liście zielone
 Gdy skwarne słońce pali?...
Jak rankiem strząsasz piórka zroszone
 W cichéj powietrza fali?

Czy o gwiazdeczce maleńkiéj, drżącéj,
 Na lazurowém niebie?
Czy o téj wodzie zwolna ciekącéj,
 Powiedz mi, proszę ciebie?...

— O ja ci powiem, śliczna pastuszko:
 Śpiewam piosenkę twoją,
Kiedy ci za czemś tęskni serduszko,
 I oczy we łzach stoją.

Kiedy zanika twój uśmiech słodki
 I patrzysz smętna, blada,
A z rąk ci lecą bratki, stokrotki,
 Kwiatek po kwiatku spada.

Po nocnéj rosie,
Płyń dźwięczny głosie,
Niech się twe echo rozszerzy,
Gdzie nasza chatka,
Gdzie stara matka
Krząta się koło wieczerzy.

Jutro dzień święta;
Niwa nie z żęta
Niechaj przez jutro dojrzewa,
Niech wiatr swawolny,
Niech konik polny,
Niechaj skowronek tu śpiewa.

Blisko już blisko
Chatnie ognisko
Znużone serce weseli;
Tam pracowita
Matka mię spyta:
„Wieleście w polu nażęli?”
„Matko, jam młoda,
Sił moich szkoda,
Słońce mi spiekło oblicze!
Źle szła robota,
Przeszkadza słota
I moje dumki dziewicze.”

Po brzozowym cichym lesie
Dziewcze idzie, dzbanek niesie,
Niesie dzbanek z jagodami,
Z jagodami borówkami.
A dla Boga, co się dzieje,
Kto się śmieje? las się śmieje —
Kłaniają się przed nią drzewa, —
Ona śpiewa i las śpiewa.
Więc przystanie, dech zatrzyma,
Patrzy wkoło i nic niéma.

Dzięciół co ma dziobek spory,
Przysiadłże się téż do kory,
A wiwilga coraz świśnie —
Gęstwa, ledwie się przeciśnie. —
Z pod jałowcu zając skoczy
Z otwartemi śpiący oczy.
Mój zającu nie bójże się,

Ja borówki zbieram w lesie.
A toż ja ci nieprzeszkodzę,
Że ze dzbankiem sobie chodzę.
Gdybyś był nie uciekł w chrusty,
Dałabym ci liść kapusty,
Jak królikom, kiedy z jamki
Wyjdą z rana stare samki.
A za nimi ich przychowek,
Powymyka się z kryjowek.
Stara matka uchem strząśnie
Przybliży się, liścia kąśnie,
I powoli się oswoją,
Że i burka się nie boją.

 Już powiadam że uciecha,
Oj frunęło coś z orzecha.
Z czubka drzewa co się chwieje,
Choć najmniejszy wiatr nie wieje.

 Coś zalata, cości słychać,
Że aż chce się piersiom dychać,
Nocą spadły świeże deszcze
Bo się krople świecą jeszcze,
A na wrzosie co mnie moczy
Jak perełki stoją oczy.

 Jagódeczka — pójdź do dzbana
Moja, moja, dana, dana.

  (śpiewa)
Miała matka dwie sieroty
Chłopiec starszy siedmiolatek,
Jak aniołek jaki złoty
Co otwiera drzwi do chatek.

 W koszulinie zawsze bosy
Przepasany wąską krajką;
Opalony, białe włosy,
Bóg wie gdzieby szedł za bajką.

 A dziewczyna jakby fryga
Nigdzie miejsca nie zagrzała,
O! śpiewała, o! biegała,
Tylko że się w oczach miga.

 Dobrze tym co mają matkę,
Miłe życie, czas wesoły,
Lecz gdy zajdzie wóz przed chatkę
Zaprzężony w siwe woły.

 I kościelny dziadek stary
Od dzwonnicy linkę chwyci,
Za smętarzem dzionek szary,
Smutną zorzą się rozświci.

 I krzyżyków tyle, tyle,
Pokaże się z poza płoty,
I sieroty na mogile,
Były we wsi dwie sieroty.
............
............
Jak zalata boże ziółko...
Gdzie tak spieszno pani pszczółko?
Już za sosną, już za górką,
Przyjdziesz do mnie na podwórko.
Jak mateńka miód wysyci,
To się przecież coś zachwyci.

 Danaż moja, dana dana,
Gdybym poszła z rana,
Kiedy świat był w cieniu grubym
To już byłby dzbanek z czubem.

 Już południe, słychać dzwonki.
Stary pastusz spędza z łąki.
To pawłowa — to graniata
Co kołatkiem tak kołata.
A to nasza krówka goni,
Co jéj dzwonek cienko dzwoni.
I od gaja aż do gaja,
Rozlega się ryk buhaja.
Jak zobaczy cudze chłopie
Zaraz staje, ziemię kopie,
A burek go łap za nogę,
Nie przestępuj ludziom drogę.
Dobre psisko nie napada
Na starego ze wsi dziada,
Ale za to jak posłyszy:
Pójdź tu burek, myszy, myszy,
Toż pod siebie ziemię spycha,
Kopie, kopie, potém kicha.
 Coraz daléj dzwonki dzwonią
A brzęk leci równą bronią.

 (śpiewa)
 Pożegnała siostra brata,
Pożegnała temi słowy:
Kiedy idziesz za kraj świata,
Mój braciszku bywaj zdrowy.

 Jak będziesz za siódmą rzeką,
Jak ci zgłuchną wiejskie dzwony,
Albo ja wiem jak daleko,
Obejrzéj się w nasze strony.

 Gdzie nad chatą rozwaloną,
Nad kominem het wysoko,
Takie nieba jasne łono,
Jak nieboszczki matki oko.

 Nie oglądaj się na człeka,
Ni na swoich co już w grobie,
Ale bracie wspomniéj sobie:
Że cię nasze niebo czeka.

 Rosną wierzby nad wodami,
Nad zieloną pochyłością,
Kto pożegnał się ze łzami,
Ten powita się z radością.

 Bywaj zdrowy, bywaj zdrowa,
Smutno świeci zachód złoty,
Długa żałość krótkie słowa.
Żegnały się dwie sieroty.
............
............

 Danaż moja, dana, dana,
Jagódeczko pójdź do dzbana.
Jakoś idzie mi powoli,
A tu trzeba kupić soli.

 Latoś było co nie miara,
Dziwiła się matka stara:
Że jak tylko w gaik wpadnę,
Wnet borówki niosę ładne.
A ja wcale się nie silę,
Wszędzie pełno, gdzie się schylę.
Rumienią się wkoło przy mnie:
Weźże i mnie, weźże i mnie,
I ja świeża i ja świeża, —
I już dzbanek po wybrzeża.
I mówiła mi jagodka:
Zjedz mnie, zjedz mnie, bo ja słodka.
A ja kładę do kozubka,
Tyś dla matki, moja lubka.

 Ja dziewczyna nie łakoma,
Dadzą mi, jak wrócę doma,
A dziś chodzę dzionek cały.
Czyby ptaki wydziobały?
Oj wy ptaki nienasyte,
Widzę ja was choć ukryte.
Dziwuje się, kręci główką,
Nie pocieszysz się borówką.
Otóż widzisz, że nie twoja,
Tylko Boska, potém moja.
Danaż moja, dana, dana,
Jagodeczko pójdź do dzbana.

  (śpiewa)
 Płyną wody za wodami,
I z gałązek liść oblata;
Sieroteńka za górami,
Przewędrował kraje świata.

 A chociaż mu nie zbywało
Ani soli, ani chleba,
Ale wszystko to za mało,
Bo swojego niemiał nieba.

 I napisał liścik drobny,
Złotooczném piórkiem pawia,
Ale taki niepodobny,
Że co słówko to zakrwawia.

 Niby nic mu nie potrzeba
Nad wodami, nad cudzemi,
Ale chciałby krzynkę nieba,
I wietrzyka z swojéj ziemi.

 Wzięła siostra liść kaliny,
Napisała mało wiele,
Tyś braciszek, ty jedyny,
Tyś mi anioł w ludzkiém ciele.

 I co przyszło jéj do głowy,
Wypisała wszystko na nim,
Teraz wietrze cichém wianiem
Zanieś listek kalinowy.
............
............
Przeleciałam kawał lasu,
Zarosiłam się do pasu,
Trzeba wracać, bywaj zdrowy
Mój gaiku brzezinowy.

 Spieszy dziewcze drogą z lasku,
Dobrze nogom w ciepłym piasku,
A wciąż jedną nutę nuci,
Czyż jéj piosnka nie porzuci?
Nie porzuci, trudna rada,
Z wschodnim wiatrem na nią spada,
Między myśli jéj się plącze,
Skończ mnie, skończ mnie — nie, nieskończę.

(śpiewa.)
 Miała matka dwie sieroty
Chłopiec starszy siedmiolatek
............
Cicho piosnko, dosyć psoty.
............
Najciekawszy był ostatek,
Coś o koniu, o szabelce,
Najpiękniejszy koniec dzieła.
Ja sam ciekaw byłem wielce,
Lecz dziewczyna się zawzięła.
I ustami różanemi
Szeptała jak woda zdroja:
Cichy pacierz: Wola Twoja
Jak na niebie tak na ziemi.

Pamiętam dobrze tę przelotną chwilę
W któréj mi Nieba Ciebie ujrzéć dały
Jakby zjawisko czarujące mile
Jak Boskiéj krasy obraz doskonały.

W mękach tęsknoty srogiéj zrozpaczonéj
W tłumie roztargnień co pamięć mąciły
Długo mi w duszy brzmiał twój głos pieszczony
I miłe rysy długo mi się śniły.

 ... 

W ponuréj ciszy jak w mroku więzienia
Ciężko się wlekły dnie mojéj młodości
Bez słodkich pociech Wieszczego natchnienia
bez łez bez cierpień, bez życia miłości!

Błysły dla duszy przebudzenia chwile zbłagane
Nieba znów cię ujrzéć dały,
Jakby zjawisko czarujące mile,
Jak Boskiéj krasy obraz doskonały.

I sercem miota najsłodsze wzruszenie
Znów się dla niego wskrzesiły z przeszłości
I Bóstwo moje i wieszcze natchnienie
I łzy i życie i Niebo miłości.

— This text is not currently
in the database but will be added
as soon as we obtain it. —

— This text is not currently
in the database but will be added
as soon as we obtain it. —

— This text is not currently
in the database but will be added
as soon as we obtain it. —

— This text is not currently
in the database but will be added
as soon as we obtain it. —

— This text is not currently
in the database but will be added
as soon as we obtain it. —